Geloof niet wat u ziet, noch wat u hoort: dankzij manipulatiesoftware en intelligente algoritmes wordt het maken van nepvideo’s steeds gemakkelijker.

 

We zien het hem zelf zeggen, met zijn donkere lokken en montere blik: Jesse Klaver pleit op het Binnenhof voor de privatisering van het onderwijs. Even twijfelen we, klopt dit wel? Maar het is toch echt Klavers mond die beweegt en zijn stem die spreekt: dit kan dus geen nepnieuws zijn. Of… wel dus. Met de huidige technologieën voor beeld- en geluidsmanipulatie is het maken van zo’n filmpje bijna een fluitje van een cent.

Op YouTube toont een indrukwekkend filmpje de stand van zaken. Links in beeld zien we een computerscherm met het gezicht van George Bush tijdens een persconferentie. Rechts, gezeten op een stoel voor dat beeldscherm, zien we Justus Thies, onderzoeker grafische dataverwerking van de universiteit van Erlangen-Nuremberg. Thies beweegt zijn mond, trekt zijn wenkbrauwen op, maakt vreemde grimassen. Een gewone webcamera registreert alles. Op het beeldscherm kopieert Bush de bewegingen van de onderzoeker nauwgezet, als een digitale marionet. Hetzelfde trucje haalt hij uit bij Putin, Bush en Obama.

De software hiervoor, Face2Face, is ontwikkeld door Thies en collega’s van Stanford University en het Max Planck Instituut voor Informatica. Een oudere demonstratie laat iets vergelijkbaars zien, maar dan met twee onderzoekers, elk gezeten voor een webcamera. Computerschermen achter hen tonen hun gezichten realtime, maar er is iets vreemds aan de hand: het gezicht van de linkeronderzoeker blijkt te worden aangestuurd door de rechteronderzoeker. Met andere woorden, een webcam en wat software volstaan om videobeelden al op het moment van opname te manipuleren.

De rest van dit artikel is te lezen in Sir Edmund, De Volkskrant, 3 juni 2017.