Je hoest, je hebt keelpijn, je neus loopt, maar volgens de zelftest is het geen covid-19. Kortom, je hebt een gewone neusverkoudheid opgelopen. Die mag dan onschuldig zijn, maar ondertussen voel je je behoorlijk ellendig en kijkt iedereen je wantrouwig aan als je per ongeluk niest. Hoe kom je er zo snel mogelijk van af?
Een stoombad doet wonderen tegen een verkoudheid, zegt de een, terwijl de ander zweert bij een zoutoplossing of neusspray. Een veelgehoord advies is verder sinaasappels eten voor wat extra vitamine C, of een glas whisky achteroverslaan met kruidnagels, verse citroen en heet water. Van welke huis- tuin-en-keukenmiddeltjes is de werkzaamheid wetenschappelijk bewezen?
KNO-arts Robert van Haastert heeft toevallig zelf een neusverkoudheid als hem de vraag wordt voorgelegd. Hij doet precies wat hij zijn patiënten ook zou aanraden: rust nemen, gezond eten om voldoende vitamines binnen te krijgen, af en toe een neusspray gebruiken en eventueel een paracetamolletje nemen tegen de hoofdpijn. Door rust te nemen kan het lichaam met het virus afrekenen, maar die vitamines, geeft Van Haastert toe, zullen dat proces niet direct bespoedigen. ‘Vitamine C heeft wel een positief effect op het immuunsysteem, maar die relatie is niet zo direct dat je eerder van je verkoudheid afkomt als je maar vitamine C slikt. Aan de andere kant gaan veel mensen op bed liggen en besteden ze daardoor minder tijd en energie aan gezond eten, terwijl het lichaam juist wel wat extra’s kan gebruiken.’
Overvolle snotkoker
De meest voorkomende boosdoener bij een neusverkoudheid is het rhinovirus. Een infectie daarmee doet het neusslijmvlies opzwellen, waardoor het meer slijm en vocht gaat aanmaken. Dat is nuttig, omdat virusdeeltjes en afvalstoffen met dat vocht de neus kunnen verlaten. Je zit alleen wel opgescheept met een overvolle snotkoker. Stomen kan dan zeker verlichting geven, zegt huisarts-epidemioloog Marco Blanker. ‘Stomen geeft wat doorstroming in de neus, waardoor het aanwezige slijm beter loskomt van de onderliggende slijmvlieslaag en daardoor minder ruimte inneemt.’
Tegen het virus zelf helpt stomen niet. Dat geldt waarschijnlijk ook voor zoutwater en xylometazoline (neusspray). Deze doen de bloedvaatjes in het neusslijmvlies vernauwen, in het geval van de neusspray al na zo’n tien seconden. Er zijn bovendien voorzichtige aanwijzingen dat zowel zoutwater als xylometazoline de virusinfectie zelf helpen bestrijden. Helaas rammelen de onderzoeken hieromtrent nog te veel om erop te vertrouwen.
De rest van dit artikel is te lezen op de website van de Volkskrant.
Enith Vlooswijk 