Als hoog opgeleide mensen minder kinderen krijgen dan lager geschoolden, wordt de bevolking dan langzaam minder intelligent? Zowel ons IQ, als het aantal jaren dat we onderwijs volgen is namelijk deels door onze genen ingegeven.

IJslandse intelligentieonderzoekers trokken in 2017 aan de bel: plekken op het DNA die mede bepalen of mensen meer jaren onderwijs genieten, bleken ook hun vruchtbaarheid te verminderen. Oftewel, IJslandse bollebozen die veel tijd doorbrengen in de schoolbanken, krijgen iets minder kinderen en dat is genetisch bepaald. De onderzoekers zeiden te vrezen dat dit het IJslandse IQ op de lange termijn omlaag kan brengen. In werkelijkheid zit het allemaal wat ingewikkelder in elkaar. Intelligentieonderzoekers komen steeds meer te weten over de invloed van erfelijkheid op ons IQ. Zo ontstaat er een steeds vollediger, maar complex beeld van hoe genen en omgeving inwerken op ons brein.  

IQ-test

Intelligentie is een complexe eigenschap, die zich niet zo gemakkelijk laat meten als lengte of gewicht. De meest gebruikte meetmethode is de IQ-test (zie kader), maar de uitkomst van die test zegt niet altijd alles. Hij kan meetfouten bevatten, bijvoorbeeld omdat je op het moment van de test moe was, of nerveus. Verder is het belangrijk dat je een test maakt die is ontworpen voor de doelgroep waartoe je behoort. Een twaalfjarige die een IQ-test maakt voor volwassenen scoort natuurlijk ondermaats, net als een Franstalige die een Nederlandse test doet. Laten we even veronderstellen dat de score jouw kennis en inzichten op de verschillende gebieden goed weerspiegelt. Wat betekent die score dan? ‘Een IQ-score kan belangrijke zaken voorspellen’, zegt intelligentieonderzoeker Jelte Wicherts van de universiteit van Tilburg. ‘Denk aan je prestaties op school of op je werk, het aantal jaren dat je vermoedelijk onderwijs zult genieten, maar ook hoe gezond je zult leven en hoe oud je ongeveer wordt.’

Reden genoeg om met een goede leeromgeving het IQ van je kind zo ver mogelijk op te krikken dus. Alleen is die omgeving niet de enige factor die ons IQ beïnvloedt.

De rest van dit artikel is te lezen in Quest Magazine (blendle).