Wensdenken

De wilde gans draait tijdens zijn landing het lijf vaak honderdtachtig graden om. De parasitaire wesp Trichogramma, op zijn beurt, landt ongeveer net zo vaak op zijn pootjes als op enig ander lichaamsdeel. En de kleine kolibrie kan stil blijven hangen in de lucht op een manier die geen enkel levend wezen kan kopiëren. Dat zijn niet alleen leuke weetjes. Wetenschappers hebben er heel wat voor over een vliegende robot te ontwikkelen die net zo goed en energie-efficiënt kan vliegen als een vogel of insect. Een gevleugeld dier is in staat om windvlagen te trotseren, lantaarnpalen te ontwijken en te landen op een tak. Een drone slaat in vergelijkbare situaties hopeloos te pletter.

Toen de bioloog en ingenieur David Lentink, onderzoeker aan Stanford, nog in Wageningen werkte, keek hij op een dag toevallig uit het raam van zijn laboratorium. Hij zag een insect rond een bloem vliegen en besefte dat juist dit natuurlijke gedrag meer wetenschappelijke aandacht verdiende. Hij gaf daarom 450 vrijwilligers een hogesnelheidscamera en liet ze naar hartenlust insecten en vogels filmen. Dat leverde niet alleen prachtige beelden op, maar ook verrassende, nieuwe inzichten die leidden tot nieuw onderzoek.  

Waar dergelijk onderzoek toe kan leiden, werd onlangs duidelijk toen wetenschappers van Harvard hun nieuwste robotbij presenteerden. Het mechanische beestje kan tijdens zijn vlucht het water in duiken en stijgt vervolgens weer moeiteloos op. Knap. Maar hoe zit het met de humanoïde robot, hoe mensgelijkend is die inmiddels?

De prestaties van de nieuwste seksrobots stemmen in elk geval nogal treurig. Zorgen dat een groot lijf zelfstandig beweegt en reageert, is duidelijk lastiger dan het laten manoeuvreren van een paar gram gevleugeld kunststof. Het heeft ook met verwachtingen te maken: bij een robotbij barst je al in juichen uit als hij succesvol vliegt, van een seksrobot hoop je eigenlijk dat hij of zij zelfstandig alle standen van de kamasutra inneemt, kan beffen als de beste en na afloop een intelligent gesprek voert. In werkelijkheid kan Harmony, de veel besproken laatste seksrobot van het bedrijf Realbotix, haar mond bewegen, haar eigenaar herkennen en een min of meer toepasselijk antwoord geven op vragen. Oh ja, en ze komt steevast kreunend klaar door rechttoe, rechtaan-penetratie, wat het gros van de echte vrouwen haar beslist niet nadoet. De ontwikkelaars hebben zich duidelijk niet laten inspireren door voorbeelden uit de natuur.

Wensdenken is een slecht uitgangspunt bij de ontwikkeling van robotica.  

Verschenen in Utoday, december 2017.